Jan Siebelink, wiens bestseller Knielen op een bed violen nu eindelijk wordt verfilmd, schuift samen met drie collega-auteurs morgen aan bij het debat Het boek is beter!? Ook Ben Sombogaart, zijn ‘verfilmer’, is van de partij.

Van 'Knielen op een bed violen' zijn 600.000 exemplaren over de toonbank gegaan en er is al een succesvolle theaterbewerking. Waar blijft die verfilming?
‘In 2005 kwam acteur Dolf de Vries na afloop van een lezing naar me toe. Hij was helemaal weg van het boek, dat toen net was verschenen, en bracht het onder de aandacht bij Paul Verhoeven. Die ontmoette ik vervolgens op een bijeenkomst op zijn oude middelbare school. Een erg prettig gesprek: hij had al heel concrete ideeën voor zijn verfilming. Over een halfjaar is die film er, dacht ik toen nog. Later hoorde ik dat hij uit het project stapte toen hij en zijn vaste scenarist Gerard Soeteman het niet eens konden worden. Jammer dat hij me niet zelf heeft opgebeld. Waarom 'Knielen op een bed violen' al weer vijf jaar in de wacht staat? Ik hoop dat het debat mij daar meer inzicht in geeft; als schrijver ken ik de filmwereld niet zo goed. Ik weet wel dat de aanvraag is ingediend bij het Filmfonds en dat er acteurs zijn gepolst. Nu is het wachten op groen licht.’

Nu gaat Ben Sombogaart de film regisseren. Die maakt natuurlijk een andere film dan Verhoeven.
‘Matthijs van Nieuwkerk vroeg mij in De Wereld Draait Door of ik überhaupt wel wil dat mijn boek wordt verfilmd. Waarom zou je toestaan dat een regisseur gaat rommelen aan iets wat al helemaal af is? Goed punt. Ik wist toen niets anders uit te brengen dan dat ik me gevleid voelde. Nu denk ik: ik had meer ad rem moeten zijn. De lezer vult het boek toch ook in? Natuurlijk zijn er wel een paar harde afspraken. De titel en de namen van de personages staan contractueel vast en ik krijg het scenario ter inzage. Ik heb ook vertrouwen in Sombogaart, die eerder 'De Tweeling' van Tessa de Loo verfilmde. Zijn nieuwste, 'Isabelle', heb ik nog niet gezien. Nee, ik loop geen enkel risico, ook niet financieel. Zelfs als de film zou floppen, geloof ik dat het boek in staat is om overeind te blijven.’

Wat is een absoluut onverfilmbare passage?
‘Knielen op een bed violen laat zich niet eenvoudig naar het witte doek vertalen. Het is een boek over een mysterie, het bestaan van God. Hoe maak je dat expliciet zonder de nuance te verliezen? Lastig wordt de scène waarin de hoofdpersoon de stem van God hoort, het moment van inkeer. Dat is zijn subjectieve beleving. Hoe verbeeld je zoiets? Het wordt snel te plat. Ik ben benieuwd hoe ze dat zullen oplossen. Een geslaagde verfilming is een film die het boek aanvult. Jos Stellings 'Mariken van Nieumeghen' is een goed voorbeeld. Omgekeerd mag en moet film ook dingen weglaten. Wat dat betreft is het een onverbiddelijk medium.’

Dit interview werd eerder gepubliceerd in de Dagkrant van het Nederlands Film Festival 2011 naar aanleiding van het debat 'Het boek is beter!?' tussen auteurs en regisseurs.